Οι κοινοβουλευτικές συζητήσεις σχετικά με την υποχρεωτική εμφάνιση του Nutri-Score, του λογότυπου που συνδυάζει πέντε γράμματα με πέντε χρώματα για να ενημερώνει τους καταναλωτές σχετικά με τη θρεπτική ποιότητα των τροφίμων, συνεχίζονται στην Εθνοσυνέλευση και τη Γερουσία. Ωστόσο, εάν εγκριθεί, μία από τις υπό συζήτηση υποτροπές θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα κενό στο σύστημα, εξαιρώντας προϊόντα με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) ή Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ). Η απόφαση αυτή στερείται οποιασδήποτε επιστημονικής βάσης.
Στις 7 Νοεμβρίου 2025, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το νομοσχέδιο για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης (PLFSS) στην Εθνοσυνέλευση, τα μέλη του κοινοβουλίου ενέκριναν δύο τροπολογίες που καθιστούν υποχρεωτική την ετικέτα Nutri-Score σε όλες τις συσκευασίες τροφίμων. Οι εταιρείες που επιθυμούν να παρεκκλίνουν από αυτό το μέτρο θα υποχρεούνται να καταβάλουν φόρο 5% επί του κύκλου εργασιών τους.
Εάν οι βουλευτές αντισταθούν στις πιέσεις των αντίπαλων λόμπι και διατηρήσουν αυτήν τη διάταξη μέχρι το τέλος της νομοθετικής διαδικασίας, θα είναι πολύ καλά νέα για τους καταναλωτές και μια νίκη όσον αφορά τη δημόσια υγεία.
Ωστόσο, μια σημαντική λεπτομέρεια μετριάζει τον ενθουσιασμό που θα μπορούσε να προκαλέσει ένα τέτοιο νομοσχέδιο: ορισμένοι βουλευτές πέτυχαν στην πραγματικότητα, μέσω μιας υποτροπολογίας, να εξαιρέσουν προϊόντα με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) ή προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΓΕ) από την υποχρέωση αναγραφής του Nutri-Score.
Ωστόσο, τέτοιες εξαιρέσεις δεν έχουν νόημα από επιστημονικής άποψης, ούτε από άποψη δημόσιας υγείας, ούτε καν για την υπεράσπιση των προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ.
Τα AOP και IGP δεν παρέχουν καμία διατροφική πληροφορία
Να θυμάστε ότι το γεγονός ότι ένα τρόφιμο είναι «παραδοσιακό», «γαστρονομικό» ή «παρασκευασμένο σύμφωνα με μια προγονική μέθοδο» δεν παρέχει καμία πληροφορία σχετικά με τη θρεπτική του αξία και δεν σημαίνει ότι μπορεί να καταναλωθεί χωρίς περιορισμούς.
Οι προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης (ΠΟΠ) και οι προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις (ΠΓΕ) υποδεικνύουν μόνο μια σύνδεση με ένα συγκεκριμένο terroir, μια βιώσιμη μέθοδο παραγωγής και αναγνωρισμένη τεχνογνωσία, όλα εντός ενός ακριβούς συνόλου προδιαγραφών. Ενώ αυτά τα στοιχεία είναι πολύτιμα, δεν έχουν καμία σχέση με το Nutri-Score, το οποίο, υπενθυμίζουμε, μετρά τη θρεπτική ποιότητα των τροφίμων.
Τα επιχειρήματα υπέρ της εξαίρεσης των τροφίμων ΠΟΠ και ΠΓΕ, τα οποία έχουν προβληθεί εδώ και καιρό από ορισμένα αγροδιατροφικά λόμπι, βασίζονται σε επιχειρήματα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «γαστρο-λαϊκιστικά». Αυτά τα επιχειρήματα προωθούν ορισμένα χαρακτηριστικά ή ιδιότητες των τροφίμων, όπως το terroir ή η παράδοση, για να αποκρύψουν τη θρεπτική τους σύνθεση ή τις επιπτώσεις τους στην υγεία. Πίσω από αυτό βρίσκεται η επιθυμία υπεράσπισης οικονομικών συμφερόντων.
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ένα «τρόφιμα με ετικέτα ποιότητας και προέλευσης» δεν είναι απαραίτητα ένα «υγιεινό τρόφιμο». Πράγματι, οι προδιαγραφές για την απονομή ΠΟΠ (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης) ή ΠΓΕ (Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης) δεν κάνουν καμία αναφορά στη σύνθεση και τη θρεπτική ποιότητα των προϊόντων. Τα κριτήρια απονομής επικεντρώνονται σε στοιχεία πέραν των θρεπτικών πτυχών.
Αντίθετα, η έννοια του διατροφικού προφίλ περιλαμβάνει μόνο αυτή τη συγκεκριμένη διάσταση: δεν περιλαμβάνει την περιγραφή των χαρακτηριστικών των τροφίμων με βάση άλλες ιδιότητες, ιδίως εκείνες που σχετίζονται με την προέλευση των προϊόντων. Ωστόσο, η διατροφική ποιότητα είναι αναμφίβολα η κύρια διάσταση που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη εάν κάποιος θέλει να διατηρήσει καλή υγεία.
Τα τρόφιμα ΠΟΠ και ΠΓΕ είναι, από διατροφική άποψη, τρόφιμα όπως όλα τα άλλα.
Όπως είδαμε, το γεγονός ότι ένα προϊόν είναι παραδοσιακό, μέρος της γαστρονομικής μας κληρονομιάς και συνδέεται με μια συγκεκριμένη περιοχή (όλα απολύτως σεβαστά στοιχεία) δεν σημαίνει ότι έχει και ευνοϊκές διατροφικές ιδιότητες. Ακόμα και με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ/ΠΓΕ), εάν ένα παραδοσιακό προϊόν είναι λιπαρό, ζαχαρούχο ή αλμυρό, παραμένει ένα λιπαρό, ζαχαρούχο ή αλμυρό προϊόν!
Αυτό ισχύει για την πλειονότητα των τυριών και των αλλαντικών, λόγω της περιεκτικότητάς τους σε κορεσμένα λιπαρά και αλάτι, καθώς και της θερμιδικής τους πυκνότητας , τα οποία, ακόμη και αν έχουν ΠΟΠ ή ΠΓΕ, ταξινομούνται νόμιμα ως D ή E (και C για τα λιγότερο αλμυρά και λιγότερο λιπαρά, όπως τα τυριά Emmental ή Mozzarella, ή ακόμα και ορισμένα ζαμπόν).
Πρέπει να σημειωθεί ότι τα τυριά και τα αλλαντικά είναι οι κύριες κατηγορίες παραδοσιακών προϊόντων με δυσμενή βαθμολογία Nutri-Score. Μια μελέτη του UFC Que Choisir έδειξε ότι, στην πραγματικότητα, το 62% των «παραδοσιακών» τροφίμων ταξινομούνται ως Α, Β ή Γ.
Δεν υπάρχει απαγόρευση στην κατανάλωση αυτών των τροφίμων, αλλά με μέτρο.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση που συνοδεύει το Nutri-Score, η ταξινόμηση του προϊόντος ως D ή E δεν υποδηλώνει ότι δεν πρέπει να καταναλώνεται, αλλά ότι μπορεί να καταναλωθεί ως μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής σε μικρές ποσότητες ή/και όχι πολύ συχνά, αποφεύγοντας την υπερβολική κατανάλωση.
Σύμφωνα με τις συστάσεις του Γαλλικού Εθνικού Προγράμματος Διατροφής και Υγείας (PNNS) , η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος θα πρέπει να περιορίζεται σε 150 γραμμάρια την εβδομάδα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα σε 2 την ημέρα (συμπεριλαμβανομένου του γάλακτος, του γιαουρτιού και του τυριού). Επιπλέον, η γενική σύσταση για αποφυγή υπερβολικής πρόσληψης λίπους και αλατιού οδηγεί στον περιορισμό της κατανάλωσης τυριού και επεξεργασμένου κρέατος (τα οποία έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά και αλάτι!).
Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει τίποτα το επαναστατικό στην εμφάνιση ενός Nutri-Score που να αναδεικνύει την πραγματικότητα της διατροφικής σύνθεσης αυτών των προϊόντων, η οποία δεν είναι η βέλτιστη από άποψη υγείας.
Η ταξινόμηση Nutri-Score των τυριών και των αλλαντικών (είτε έχουν ΠΟΠ/ΠΓΕ είτε όχι) είναι σε πλήρη συμφωνία με τις γενικές διατροφικές συστάσεις του PNNS και εκείνες που ισχύουν διεθνώς , οι οποίες τονίζουν την ανάγκη περιορισμού της κατανάλωσής τους.
Θα μπορούσαμε να φανταστούμε ότι αυτές οι συστάσεις για τη δημόσια υγεία σχετικά με την κατανάλωση τυριών και αλλαντικών θα ίσχυαν για όλα αυτά τα προϊόντα, αλλά θα εξαιρούσαν εκείνα με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) ή Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ); Μια τέτοια απόφαση θα καθιστούσε αυτές τις συστάσεις άνευ νοήματος. Ωστόσο, αυτή είναι η ίδια συλλογιστική πίσω από την υποτροπολογία για το Nutri-Score που προτάθηκε κατά τη διάρκεια της συζήτησης για το νομοσχέδιο για τη χρηματοδότηση της κοινωνικής ασφάλισης (PLFSS).
Οικονομικά συμφέροντα πάνω από τη δημόσια υγεία;
Στην πραγματικότητα, φαίνεται ότι πίσω από αυτή την ψευδο-υπεράσπιση των τυριών με ΠΟΠ ή ΠΓΕ, βρίσκεται η υπεράσπιση σημαντικών οικονομικών συμφερόντων.
Αξίζει να υπενθυμιστεί ότι η γαλλική πολυεθνική Lactalis, η οποία διαθέτει στην αγορά την επωνυμία Société , είναι η νούμερο 1 γαλακτοκομική εταιρεία στον κόσμο ( 30,3 δισεκατομμύρια ευρώ σε έσοδα το 2024 ). Μοιράζεται τη συντριπτική πλειοψηφία των τυριών ΠΟΠ με την Savencia Saveurs & Spécialités (5ος μεγαλύτερος όμιλος τυριών στον κόσμο, 7,1 δισεκατομμύρια ευρώ σε έσοδα το 2024 ), η οποία διαθέτει στην αγορά την επωνυμία Papillon , καθώς και με τον γαλακτοκομικό συνεταιριστικό όμιλο Sodiaal (Société de diffusion internationale agroalimentaire, 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ σε έσοδα το 2022 ).
Ενώ υπάρχουν λιγότεροι μεγάλοι βιομηχανικοί παράγοντες πίσω από αλλαντικά που φέρουν ΠΓΕ, διαπιστώνουμε, όπως και με τα τυριά, ότι αιρετοί αξιωματούχοι από περιοχές παραγωγής παίρνουν θέση για να υπερασπιστούν αυτά τα προϊόντα, με πανομοιότυπα επιχειρήματα αρνούμενοι τη διατροφική τους σύνθεση (ακόμα και η ίδια η Υπουργός Γεωργίας , η οποία εκλέχθηκε από το Ντουμπς, μια περιοχή παραγωγής αλλαντικών και τυριών με ΠΟΠ ή ΠΓΕ).
Καταναλώστε λιγότερο αλλά καλύτερα, χάρη στη διπλή οθόνη
Τέλος, ας τονίσουμε ότι δεν πρόκειται για την αντίθεση δύο συστημάτων απεικόνισης που χαρακτηρίζουν διαφορετικές διαστάσεις τροφίμων, κάτι που θα είχε ακόμη λιγότερο νόημα, καθώς, όπως έχουμε υπενθυμίσει, ο σκοπός τους δεν είναι ο ίδιος.
Είναι σημαντικό να εμφανίζονται οι ετικέτες ΠΟΠ/ΠΓΕ, προκειμένου να προωθούνται τρόφιμα τα οποία, στην κατηγορία τους, έχουν μια ενάρετη μέθοδο παραγωγής και συνδέονται με το terroir, σε σύγκριση με ισοδύναμα προϊόντα που δεν την έχουν.
Αλλά αυτό δεν απαλλάσσει τους καταναλωτές από την υποχρέωση να είναι σαφώς ενημερωμένοι σχετικά με τη διατροφική τους σύνθεση. Και για τον σκοπό αυτό, το Nutri-Score έχει αποδείξει, μέσω μελετών, την κατανοητότητά του .
Αξίζει, επομένως, να επαναληφθεί ότι η εμφάνιση της ετικέτας ΠΟΠ/ΠΓΕ δίπλα στο Nutri-Score είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με την έννοια της «καταναλώστε λιγότερο, αλλά καλύτερα». Οι καταναλωτές που επιλέγουν εν γνώσει τους αυτά τα προϊόντα, τηρώντας τις διατροφικές συστάσεις που αποσκοπούν στον περιορισμό της πρόσληψής τους, θα έχουν όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται για να επιλέξουν υψηλής ποιότητας, τοπικά και χειροποίητα προϊόντα. Αντίθετα, τα προϊόντα με ΠΟΠ ή ΠΓΕ που δεν εμφανίζουν το Nutri-Score θα μπορούσαν κάλλιστα να χάσουν την εμπιστοσύνη τους .
Σερζ Χέρκμπεργκ: Ομότιμος Καθηγητής Διατροφής, Πανεπιστήμιο Sorbonne Paris Nord (Paris 13) – Νοσοκομειακός Ιατρός, Τμήμα Δημόσιας Υγείας, Νοσοκομείο Avicenne (AP-HP), Ερευνητική Ομάδα Διατροφικής Επιδημιολογίας, U1153 Inserm, Inra, Cnam, Πανεπιστήμιο Sorbonne Paris Nord
Αλίν Μεϊρχάεγκε :Ερευνητής, Inserm
Σαντάλ Τζούλια: έκτορας, Πανεπιστήμιο Paris 13, Νοσοκομειακός Ιατρός, Νοσοκομείο Avicenne (AP-HP), Ερευνητική Ομάδα Διατροφικής Επιδημιολογίας, U1153 Inserm, Inra, Cnam, Πανεπιστήμιο Sorbonne Paris Nord
Ματίλντ Τουβιέ : Διευθυντής της Ερευνητικής Ομάδας Διατροφικής Επιδημιολογίας, U1153 Inserm, Inrae, Cnam, Sorbonne Paris Nord University, Paris Cité University, Paris Cité University
Πιλάρ Γκαλάν: Διατροφολόγος, Διευθυντής Έρευνας στο INRAe, Ομάδα Έρευνας Διατροφικής Επιδημιολογίας, U1153 Inserm, Πανεπιστήμιο Παρισιού, Σορβόννη Πανεπιστήμιο Paris Nord, Cnam, Inrae
